Özbekistan Cumhuriyeti Menşeli Bazı Ürünlerin İthalatında Tarife Kontenjanı Uygulanmasına İlişkin Tebliğ (22 Haziran 2023 Tarihli ve 32229 Sayılı Resmî Gazete)
Ticaret Bakanlığından:
ÖZBEKİSTAN CUMHURİYETİ MENŞELİ BAZI ÜRÜNLERİN İTHALATINDA
TARİFE KONTENJANI UYGULANMASINA İLİŞKİN TEBLİĞ
Amaç ve kapsam
MADDE 1- (1) Bu Tebliğin amacı, Özbekistan Cumhuriyeti menşeli bazı eşya ithalatında uygulanacak tarife kontenjanlarının düzenlenmesidir.
Dayanak
MADDE 2- (1) Bu Tebliğ, 21/6/2023 tarihli ve 7319 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulan Özbekistan Cumhuriyeti Menşeli Bazı Ürünlerin İthalatında Tarife Kontenjanı Uygulanması Hakkında Karar ve 14/4/2010 tarihli ve 2010/339 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan İthalatta Kota ve Tarife Kontenjanı İdaresi Hakkında Karara dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 3- (1) Bu Tebliğde yer alan;
a) Bakanlık: Ticaret Bakanlığını,
b) Beyanname sırasına göre tahsis yöntemi (BSGTY): Tarife kontenjanının Bakanlıkça, firmalara ithalatı gerçekleştirilecek eşyaya dair gümrük beyannamesi tescil numarası sırası esas alınarak tahsis edildiği yöntemi,
c) Denetim Birimi: Ticaret Bakanlığı Rehberlik ve Teftiş Başkanlığını,
ç) Firma: Tarife kontenjanlarından faydalanmak üzere başvuruda bulunan, ticaret siciline veya esnaf ve sanatkâr siciline ve ilgili sanayi ve/veya ticaret odasına veya esnaf ve sanatkârlar odasına kayıtlı, gerçek veya tüzel kişiler ile tahsisat önceliği bulunan kurum ve kuruluşları,
d) Geleneksel ithalatçı: Referans döneminde tarife kontenjanı konusu eşyaya ilişkin ithalat performansı olan firmayı,
e) Genel Müdürlük: Ticaret Bakanlığı İthalat Genel Müdürlüğünü,
f) İthal lisansı: Talep toplama yöntemine göre tahsis edilecek tarife kontenjanı uygulaması kapsamında ithalat yapılmasını sağlamak üzere Bakanlıkça düzenlenen elektronik belgeyi,
g) İthalat performansı: Firmanın başvurusunun değerlendirildiği tarihteki Bakanlık Bilgi Sistemi verileri esas alınarak tespit edilen, tarife kontenjanı konusu eşyada referans döneminde gerçekleştirdiği ithalat miktarını (tarife kontenjanı konusu eşyaya ait ayrı bir gümrük tarife istatistik pozisyonu (GTİP) bulunmaması halinde tarife kontenjanı açılan ilgili GTİP kapsamında yapılan toplam ithalat miktarını),
ğ) Referans dönemi: Tarife kontenjanı başvurusunun yapıldığı yıl hariç son iki takvim yılını,
h) Sanayici: Referans döneminde tarife kontenjanı konusu eşyaya ilişkin üretim performansı ve/veya tüketim performansı olan (paketleme, ambalajlama, eleme, ayıklama hariç) firmayı,
ı) Talep toplama yöntemi (TTY): Başvuruların tarife kontenjanı dönemi başlangıcından önceki 1 (bir) ay içerisinde yapıldığı ve başvuru döneminin bitmesini müteakip, tarife kontenjanı tahsisatı yapılabilecek nitelikteki başvuru sahibi firmalara, Bakanlıkça ilgili dağıtım kriterleri çerçevesinde tarife kontenjanı tahsisatının yapıldığı yöntemi,
i) Tarife kontenjanı: Belirli bir dönem itibarıyla gümrük vergisinde ve/veya ek mali yükümlülüklerde indirim yapılan ya da muafiyet sağlanan ithalatın miktarını,
j) Tarife kontenjanı başvuru dönemi: TTY’ye göre tahsisatı yapılan tarife kontenjanları için tarife kontenjanı döneminin başlangıcından önceki 1 (bir) ayı, BSGTY’ye göre tahsisatı yapılan tarife kontenjanları için ise tarife kontenjanı dönemi ile aynı dönemi,
k) Tarife kontenjanı dönemi: Tarife kontenjanı kapsamında ithalatın yapılabileceği belirli bir dönemi,
l) Tüketim performansı: Firmanın, referans döneminde üretimde ham madde olarak kullandığı tarife kontenjanı konusu eşyanın (paketleme, ambalajlama, eleme, ayıklama hariç) miktarını,
m) Üretim performansı: Firmanın, referans döneminde tarife kontenjanı konusu eşyada gerçekleştirdiği üretim (paketleme, ambalajlama, eleme, ayıklama hariç) miktarını,
ifade eder.
Tarife kontenjanı tahsisat yöntemi
MADDE 4- (1) Ek-1’deki tabloda “Tahsisat Yöntemi” sütunundaki;
a) “TTY” ibaresi, talep toplama yöntemi ile,
b) “BSGTY” ibaresi, beyanname sırasına göre tahsis yöntemi ile,
ilgili tarife kontenjanının tahsis edileceğini ifade eder.
Tahsisat önceliği bulunan kurum ve kuruluşlar
MADDE 5- (1) Ek-1’de yer alan tabloda “Tahsisat Önceliği Bulunan Kurum ve Kuruluşlar” sütunundaki;
a) “ESK” ibaresi, Et ve Süt Kurumu Genel Müdürlüğünün,
b) “TMO” ibaresi, Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğünün,
c) “YTTSKB” ibaresi, Yağlı Tohumlar Tarım Satış Kooperatifleri Birliklerinin,
ç) “TŞF” ibaresi, Türkiye Şeker Fabrikaları Anonim Şirketi Genel Müdürlüğünün,
d) “TTKK” ibaresi, Türkiye Tarım Kredi Kooperatiflerinin,
ilgili tarife kontenjanında tahsisat önceliği bulunduğunu ifade eder.
Tarife kontenjanı tahsisatı yapılacak firmalar
MADDE 6- (1) Ek-1’deki tabloda “Tahsisat Yapılacak Firma Türü” sütunundaki;
a) “Ü” harfi, üretim performansı olan sanayicilere,
b) “T” harfi, tüketim performansı olan sanayicilere,
c) “İ” harfi, geleneksel ithalatçılara,
ilgili tarife kontenjanının tahsis edileceğini ifade eder.
Tarife kontenjanı tahsisatı için başvuru ve başvuruların sonuçlandırılması
MADDE 7- (1) Tarife kontenjanı tahsisat talebinde bulunan firmaların, Ek-1’deki tabloda yer alan tarife kontenjanlarından dağıtımı TTY’ye göre yapılacak olanlar için, tarife kontenjanı döneminin başlangıcından önceki 1 (bir) ay içerisinde Bakanlığa müracaat etmeleri zorunludur. Dağıtımı BSGTY’ye göre yapılacak olanlar için gümrük beyannamesinin tescili esnasında tarife kontenjanından yararlanılacağının beyan edilmesi müracaat hükmündedir.
(2) BSGTY’ye göre dağıtılan tarife kontenjanı tahsisi gümrük beyannamesinin tescili aşamasında ilgili muafiyet kodunun seçilmesi ile yapılır.
(3) TTY’ye göre dağıtılan tarife kontenjanı taleplerine ilişkin başvurular e-Devlet üzerinden veya Bakanlık internet sitesi (www.ticaret.gov.tr) “E-Hizmetler” başlığı altındaki “E-İşlemler” menüsünde yer alan “İthalat Belge İşlemleri” uygulaması takip edilerek e-imza ile yapılır.
(4) TTY’ye göre dağıtılan tarife kontenjanı taleplerine ilişkin elektronik imza sahibi kişilerin firmalar adına başvuru yapmak üzere yetkilendirilmesi, 31/12/2022 tarihli ve 32060 üçüncü mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İthalat İşlemlerinde Elektronik Başvuru İçin Yetkilendirme Tebliği (İthalat: 2023/21) çerçevesinde yapılır.
(5) TTY’ye göre dağıtılan tarife kontenjanı taleplerine ilişkin yapılan başvurularda, üçüncü fıkrada belirtilen “İthalat Belge İşlemleri” sayfasında bulunan “E-İmza Uygulamalarına Giriş” ana başlığı altındaki “İthalat Belge İşlemleri (İthalatBIS)” sayfasında bulunan “Başvuru İşlemleri” altında yer alan “Yeni Başvuru Girişi” ekranında belge türü olarak “TPS-0956-İthal Lisansı (Ülke Bazlı)”, Tebliğ/Karar olarak da bu Tebliğ seçilir. Başvuru formunun elektronik olarak doldurulup Ek-2’de yer alan belgelerin tam ve eksiksiz bir şekilde sisteme yüklenmesinden sonra yetkili kullanıcı tarafından elektronik imza atılması suretiyle başvuru tamamlanır.
(6) Birden fazla tarife kontenjanı için başvuruda bulunacak firmaların her bir tarife kontenjanı için ayrı bir başvuru yapması gerekmektedir.
(7) TTY’ye göre dağıtılan tarife kontenjanları için Bakanlık e-imza uygulamaları altyapısında yaşanabilecek sıkıntılar nedeniyle elektronik başvuru yapılamaması halinde, Ek-2’de belirtilen belgeler ile 15/1/2004 tarihli ve 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu çerçevesinde elektronik imzalı olarak Kayıtlı Elektronik Posta (KEP) adresi üzerinden veya fiziksel olarak yapılan başvurular Bakanlıkça kabul edilebilir.
(8) Bu Tebliğ kapsamında yapılan beyanın doğruluğuyla ve ithal mallarla ilgili incelemeleri yapmaya veya yaptırmaya Bakanlık yetkilidir. Gerekli görülmesi halinde, elektronik ortamda sunulan bilgi ve belgelerin asılları ile ilave bilgi ve belge istenebilir.
(9) Ek-1’deki tabloda yer alan tarife kontenjanlarında, tahsisat önceliği bulunan kurum ve kuruluşlar için Ek-2’de belirtilen belgeleri tam ve eksiksiz olarak ibraz etme veya başvuru dönemi içerisinde müracaat etme şartı aranmaz.
(10) Ek-1’deki tabloda yer alan tarife kontenjanlarının tahsisatı için yapılan başvurulara ilişkin eksiklikler tarife kontenjanı dönemi içerisinde tamamlanamaz ve eksikliklerin giderilmesi ile ilgili olarak firmalara Genel Müdürlükçe bildirim yapılmaz.
(11) TTY’ye göre dağıtılan tarife kontenjanlarının her biri için, aynı firma tarafından bir tarife kontenjanı başvuru döneminde tarife kontenjanı tahsisatı için sadece bir başvuru yapılması esastır. Aksi durumda, değerlendirmeye alınabilecek nitelikteki en son başvuru değerlendirmeye alınır.
(12) TTY’ye göre dağıtılan tarife kontenjanlarının tahsisatı için, Ek-2’de belirtilen belgeleri tam ve eksiksiz olarak içermeyen veya tarife kontenjanı başvuru dönemi içerisinde yapılmayan veya Ek-1’deki tabloda ilgili tarife kontenjanının karşısında “Tahsisat Yapılacak Firma Türü” sütununda belirtilen nitelikte olmayan firmalar tarafından yapılan veya bu Tebliğ hükümlerine istinaden adlarına ithal lisansı düzenlenmemesi hususunda yaptırıma tabi olan firmalar tarafından yapılan başvurular olumsuz sonuçlandırılır. Ek-1’deki tabloda yer alan herhangi bir tarife kontenjanının tamamının tahsisat önceliği bulunan kurum ve kuruluşlara tahsis edilmesi durumunda diğer firmalarca söz konusu tarife kontenjanına ilişkin yapılmış başvurular olumsuz sonuçlandırılır. BSGTY’ye göre dağıtılan tarife kontenjanlarının tamamının tahsis edilmesini müteakiben bir sonraki tarife kontenjanı dönemine kadar kontenjan dâhilinde gümrük beyannamesi tesciline sistem tarafından izin verilmez.
(13) Dağıtımı TTY’ye göre yapılacak tarife kontenjanlarının tahsisatı için yapılan başvurularda, başvuru konusu eşyaya ait en fazla 3 adet 12 haneli GTİP, eşya ismi ve tarife kontenjanı kapsamında ithal edilecek miktar bilgisinin her bir GTİP için başvuru formunda açık biçimde yazılması zorunludur. Dağıtım sonucu her bir tarife kontenjanı kod numarası için firma payına düşen miktar talep edilen GTİP’ler arasında dağıtılır.
Dağıtım kriterleri
MADDE 8- (1) Firmalara başvurusunda talep ettiği tarife kontenjanı miktarından daha fazla miktarda tahsisat yapılmaz.
(2) Tahsisat önceliği bulunan kurum ve kuruluşların talepte bulunması halinde, Ek-1’deki tabloda yer alan tarife kontenjanlarının tamamı veya bir bölümü söz konusu kurum ve kuruluşlara tahsis edilebilir. Aksi durumda Bakanlıkça belirlenecek dağıtım kriterleri çerçevesinde değerlendirmeye alınabilecek nitelikte başvuruda bulunan firmalara tahsis edilir.
(3) Bakanlıkça belirlenecek dağıtım kriterleri çerçevesinde yapılacak dağıtımda herhangi bir firmanın talep ettiği miktardan daha fazla tahsisat hakkı oluşması halinde, firmanın talep ettiği tarife kontenjanı miktarının tamamının tahsisatı yapılır ve tahsisat hakkının talep edilen miktarı aşan kısmı, her defasında talep edilen tarife kontenjanı miktarından daha fazla tahsisat hakkı oluşan firma/firmalar hariç tutularak diğer firmalar arasında aynı kriterlerle yeniden dağıtılarak tahsis edilir.
(4) Ek-1’deki tabloda yer alan tarife kontenjanları tahsisatı için yapılan ve değerlendirmeye alınabilecek nitelikteki başvurularda talep edilen toplam tarife kontenjanı miktarının, tahsis edilebilecek toplam tarife kontenjanı miktarıyla aynı veya daha düşük olması halinde talepler aynen karşılanır ve tahsisatı yapılmayan tarife kontenjanının dağıtımı Bakanlıkça yayımlanacak yeni bir tebliğ ile yapılabilir.
(5) Sanayici vasfı ile tarife kontenjanı tahsis talebinde bulunan firmaların ibraz ettikleri, Ek-2’de belirtilen, “Sanayici vasfı ile müracaat edecekler için ibrazı gereken ek belgeler”in tam ve eksiksiz olmaması halinde, anılan firmalar tarife kontenjanı tahsisatında sanayici vasfı ile değerlendirilmez. Ancak, ilgili firmanın “Tüm başvurular için ibrazı gereken belgeler”i tam ve eksiksiz olarak ibraz etmiş olması ve ilgili tarife kontenjanının sanayici vasfı olmayan firmalara da tahsis edilebilecek nitelikte olması halinde, söz konusu firma başvurusu sadece bu kapsamda değerlendirilir.
(6) Ek-1’deki tabloda yer alan ve dağıtımı BSGTY’ye göre yapılan tarife kontenjanlarının tahsisatı, tarife kontenjanı konusu eşyaya ilişkin gümrük beyannamesinin tescil numarası sırası esas alınarak yapılır. Bu şekilde tahsis edilen miktar toplam tarife kontenjanından düşüm yapılarak kontenjanın tamamı tahsis edilir. Tarife kontenjanından faydalanmak üzere talep edilen miktarın mevcut tarife kontenjanı miktarını aşması halinde sistem tarafından firmaya bilgilendirme mesajları verilir.
(7) Ek-1’deki tabloda karşılarında azami miktar bilgisi bulunan tarife kontenjanları bir gümrük beyannamesi kapsamında en fazla azami miktar sütununda belirtilen kadar kullandırılır. Azami miktarı aşan kısım için ise ithalat rejimi hükümleri uygulanır. Mezkûr tarife kontenjanlarına ilişkin olarak, bir firma beyanname tescil tarihini takip eden 7 gün içinde yeniden aynı kontenjandan faydalanamaz.
İthal lisansı düzenlenmesi
MADDE 9- (1) Bu Tebliğde belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde TTY’ye göre tarife kontenjanı tahsisatı yapılan firma adına Bakanlıkça elektronik olarak ithal lisansı düzenlenir ve başvuru formunda yer alan e-posta adresine bildirilir. Bildirimde Bakanlıkça elektronik ortamda (Tek Pencere Sistemi) verilen 23 haneli belge numarası ile belge tarihi yer alır. Başvuru sahibine ayrıca yazılı bildirim yapılmaz. Başvuru formunda firmaya ait doğru ve geçerli bir e-posta adresinin bildirilmemesi halinde doğabilecek sorunlardan Bakanlık sorumlu tutulamaz.
İthal lisansı kullanımı
MADDE 10- (1) Bu Tebliğ kapsamında Bakanlıkça düzenlenen ithal lisansları, ithal lisansında belirtilen süre sonuna kadar geçerli olup, bu süre kesinlikle uzatılamaz.
(2) TTY’ye göre dağıtılan tarife kontenjanları kapsamında yapılacak ithalatta Bakanlıkça düzenlenen ithal lisansı gümrük beyannamesinin tescilinde ilgili gümrük idaresince aranır. Bu Tebliğ kapsamında ithal edilecek eşyaya ilişkin gümrük beyannamesinin, ithal lisansının geçerlilik süresi içerisinde tescil edilmiş olması şarttır.
(3) Bu Tebliğ kapsamında düzenlenen ithal lisansıyla yapılacak ithalatta sadece ithal lisansında kayıtlı miktar kadar ithalat için indirimli gümrük vergisi ve/veya ek mali yükümlülükler uygulanmak üzere ithalat yapılabilir.
(4) İthal lisansı kapsamındaki ithalatın doğrudan ithal lisansı sahibi firma tarafından yapılması zorunludur. İthal lisansı üçüncü kişilere devredilemez.
(5) 9 uncu madde kapsamında yapılan bildirimde yer alan belge numarası ve belge tarihi yükümlü tarafından beyannamenin 44 nolu kutusunda “Belge Referans No” ve “Belge Tarihi” alanlarında beyan edilir.
Yaptırım
MADDE 11- (1) Bu Tebliğ kapsamında yapılacak ithalat işlemlerine esas olan belgelerde tahrifat yapıldığının veya sahte belge kullanıldığının veya ithal lisansının üçüncü kişilere devredildiğinin veya ithal işlemlerinde bu Tebliğ ile belirtilen diğer hususlara aykırı davranıldığının Denetim Birimince tespiti halinde, yapılan tarife kontenjanı tahsisatı iptal edilir ve kendilerine iptal işleminden itibaren 5 yıl süreyle bu Tebliğ çerçevesinde tarife kontenjanı tahsis edilmez.
Diğer mevzuat hükümleri
MADDE 12- (1) Bu Tebliğ, tarife kontenjanı kapsamında ithalatı gerçekleşecek eşyanın ithalatının tabi olduğu diğer mevzuat hükümlerinin uygulanmasını engellemez.
Yetki
MADDE 13- (1) Bakanlık bu Tebliğ hükümlerine istinaden, genelgeler çıkarmaya, izin ve talimat vermeye, özel ve zorunlu durumları inceleyip sonuçlandırmaya ve uygulamada ortaya çıkacak ihtilafları idari yoldan çözümlemeye yetkilidir.
Yürürlük
MADDE 14- (1) Bu Tebliğ 1/7/2023 tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 15- (1) Bu Tebliğ hükümlerini Ticaret Bakanı yürütür.